Koken en bakken

Op de boerderij zorgen we voor groenten, fruit, melk, eieren, vlees, ... maar in de keuken moeten we eerst al deze gezonde voedingsstoffen nog omvormen tot een heerlijke maaltijd. Met een groepje van 6 à 7 deelnemers maken we onder begeleiding allerlei lekkernijen. In de bakkerij bakken we vooral het dagelijks brood. Ieder bakt zijn eigen broodje van begin tot einde! Maar ook koekjes, cake, wafels, speculoos,... kunnen we aan.

Als je ook thuis aan de slag wil, vind je hieronder enkele van onze favoriete recepten:

Brood

Ieder die één of meer dagen op de Viersprong verblijft, passeert zeker de bakkerij om er een heerlijk broodje te bakken. Voor wie thuis aan de slag wil, hier het recept van ons brood:

Wat heb je nodig:

• 400 gram bloem (wit, gedeeltelijk, voltarwe, meergranen,...)
• 10 à 15 gram gist
• 2 dl lauw water (zeker niet te warm!)
• ongeveer 10 gram vetstof (reuzel, boter of margarine)
• een afgestreken theelepel zout

Werkwijze:

• Doe de bloem in een ruime kom en maak in het midden een kuiltje.
• Verbrokkel de gist in het midden van het kuiltje.
• Giet het water op de gist en met één hand los je de gist op in het water.
• Als je een bruin papje hebt verkregen, voeg je het vet toe en meng je er beetje bij beetje de bloem onder.
• Als het deeg één geheel wordt, voeg je het zout toe. Probeer nu een deegbal te maken die niet meer kleeft. Is het deeg toch te kleverig, neem je wat extra bloem. Let op, niet te veel, want het deeg moet soepel en veerkrachtig blijven.
• Neem nu het deeg uit de kom, maak met een beetje bloem je handen deeg-vrij en nu kan het echte kneden beginnen. Hou dit lang genoeg vol: een goed resultaat bekom je na ongeveer 900 kneedbewegingen, dit is ongeveer een kwartier kneden.
• Nu mag je het brood laten rusten en zelf ook even uitblazen (ongeveer 30 miuten). In die tijd kan je de keuken terug op orde zetten en al eens nadenken over de vorm van je broodje.
• Nu kneed je het deeg nog even door en geef je het de gewenste vorm: lang, rond, een vlecht of missschien wel kleine broodjes, zoals pistolets. Wil je het brood een feestelijk tintje geven, smeer het dan in met een losgeklopt ei en strooi er zaadjes over (bv. maanzaad of sesamzaad).
• Smeer een bakblik of een ovenplaat in met een beetje olie (anders kleeft het brood eraan vast) en leg het brood in de vorm. Laat het brood nu één tot anderhalf uur rusten bij kamertemperatuur, het brood gaat opnieuw rijzen en zal ongeveer dubbel zo groot worden.
• Zet op tijd de oven aan zodat die kan voorverwarmen. Je bakt het broodje op 200°C gedurende 35 minuten. En dan voorzichtig de oven uit, laten afkoelen op een rooster... en pas aansnijden als het goed afgekoeld is)

Sandwiches

Voor kinderen die op kamp komen op de Viersprong, is brood bakken een alledaagse activiteit. Al het brood, pistolets, koffiekoeken, koekjes, ... bakken we samen met hen. Zelfs aan sandwiches wagen we ons, om ons heerlijk te verwennen bij het ontbijt. En met een reepje chocolade erin wordt dit een stevig en smakelijk vieruurtje.

Wat heb je nodig:

• 500 gram bloem
• 40 gram gist
• 2 dl lauwe melk (zeker niet te warm ongeveer 30°C)
• ongeveer 100 gram boter
• een afgestreken theelepel zout
• 1 ei

Werkwijze:

• Doe de bloem in een ruime kom en maak in het midden een kuiltje.
• Verbrokkel de gist in het midden van het kuiltje.
• Leg de boter en de suiker op de bloemrand
• Giet de melk op de gist en met één hand los je de gist op in de melk.
• Je voegt het ei toe aan het papje en nu begin je, nog steeds met één hand, de bloem (met boter en suiker) er mee onder te mengen. Door de boter, de suiker en het ei voelt het deeg anders aan dan brooddeeg (iets zachter en vettiger).
• Als het deeg één geheel wordt, voeg je het zout toe.
• Neem nu het deeg uit de kom, wrijf wat bloem in je handen zodat alle deeg van je handen loskomt en het kneden kan beginnen. Is het deeg toch te kleverig, neem je wat extra bloem. Let op, niet te veel anders zullen je sandwiches te droog zijn.
• Na een stevige kneedbeurt mag het deeg even rusten en kan je zelf ook een half uurtje uitblazen. In die tijd kan je de keuken terug op orde zetten en en de ovenplaat insmeren met een beetje olie.
• Na een half uur is het deeg lichtjes gerezen. Je kneedt het nog even door en je maakt er een lange rol van die ongeveer overal even dik is. snijd nu ongeveer 15 gelijke stukken van het deeg en vorm er ronde of lange sandwiches van. Om chocoladebroodjes te maken, duw je elk stukje deeg plat tot een lapje. Je legt op elk lapje een smalle reep chocolade en je wikkelt het deeg errond zodat je de chocolade niet meer ziet. Mogelijke spleetjes duw je goed dicht.
• Schik de sandwiches op een ingesmeerde bakplaat (leg ze niet te dicht bij elkaar, zodat ze kunnen rijzen). Smeer nu de bovenkant van de sandwiches in met losgeklopt ei en laat ze ongeveer een uur rijzen (op kamertemperatuur, let op dat het niet tocht!).
• Zet op tijd de oven aan zodat die kan voorverwarmen. Je bakt de sandwiches op 200°C gedurende 20 minuten, mooi bruin. Haal ze voorzichtig met een spatel van de bakplaat en laat ze afkoelen op een rooster.

Speculoos

Al wie reeds op de boerderij verbleef, weet het maar al te goed. Zowel in de keuken als in de bakkerij goochelen we met bloem, boter, suiker, eieren. De smulpapen en chef-koks die nu thuis aan de slag willen, trekken hun keukenschort aan en maken zich klaar om speculaas te bakken.

Wat heb je nodig:

• 40 gram boter of margarine, minstens 1 uur uit de koelkast
• 500 gram bruine suiker
• 2 eetlepels speculaaskruiden
• 4 eieren
• 1 kg. bloem
• 1 pakje bakpoeder

Werkwijze:

• Snijd de boter in stukken met een mes en leg ze in een voldoende grote kom. Plet daarna de boter met een houten lepel.
• Voeg de bruine suiker en de speculaaskruiden toe en meng dit zo goed mogelijk.
• Voeg de eieren toe en roer tot een glad beslag.
• Strooi het pakje bakpoeder over de bloem en lepel de bloem onder het boter-suiker-eiermengsel. Als het mengen te zwaar wordt, haal je het deeg uit de kom. Je kneedt tot je een mooie deegbal hebt. Als het deeg gaat plakken, strooi je een beetje bloem op de handen en op de tafel.

Koekjes vormen kan je op verschillende manieren:

• Ofwel rol je een deel van het deeg uit tot en worst van ongeveer 3 cm dikte, een beetje bloem op de handen en de tafel vergemakkelijkt dit werkje. Snijd de worst in gelijke stukjes en rol elk stuk in je handpalm tot een mooi bolletje. Duw het bolletje een beetje plat en schik het op een ingevette bakplaat. Zo maak je mooie ronde koekjes.
• Ofwel rol je met een deegrol een deel van het deeg uit tot een plaat van 3 mm dikte. Steek met leuke vormpjes koekjes uit en schik ze op een ingevette bakplaat.
• Ofwel kan je aan de slag met echte houten speculaasvormen. Bestrooi de vorm met een beetje bloem en duw hierin zorgvuldig het deeg. Het teveel aan deeg snijd je aan de randjes weg. Sla de houten vorm op de tafel en het mooi gevormde deeg valt eruit. Schik de koeken op een ingevette bakplaat.
• Laat de oven voorverwarmen op 175°C en bak de speculaaskoeken, afhankelijk van de dikte, gedurende 10 à 15 minuten.

Kokosballen

Lekker koken en bakken op de boerderij... we houden het natuurlijk graag gezond met verse groenten en fruit, melk en zuivel recht van de koe, verse scharreleitjes in de pan... maar af en toe mag er ook eens gesnoept worden. En dan zijn de heerlijke kokosballen een lekkernij waar je gerust zelf aan kan beginnen! Hier gaan we dan:

Wat heb je nodig:

• 100 gram boter
• 150 gram havermout
• 100 gram suiker
• 1 zakje vanillepoeder
• 20 gram cacaopoeder
• 2 eetlepels koffie (de drank, niet de poeder!)
• 100 gram geraspte kokos

Werkwijze:

• Leg de boter vooraf uit de koelkast, zodat ze goed kneedbaar is.
• Meng de havermout, de suiker, de vanillesuiker en de cacao onder de boter.
• Kneed alles goed door elkaaar. Dit lukt best met een gewone vork.
• Voeg dan de 2 eetlepels koffie toe en bewerk de massa met je vork tot alles goed vermengd is.
• Neem nu telkens een klein hoopje van het mensel in je handpalm en rol er kleine balletjes van.
• Doe de gemalen kokos op een bordje en rol de balletjes erdoor. Wat je nu overhoudt, zijn heerlijk besneeuwde truffels met een aparte, knisperende vulling! Laat de kokosballen in de koelkast een uurtje opstijven en verras "je gasten" met je zelfgemaakte pralines!

PS: Je kan van deze kokosballen ook volwassen versies maken door een scheutje Amaretto toe te voegen.

havermoutgehakt

Op de Viersprong maken we er dagelijks werk van om gezond en lekker te eten. Voor zij die het vleesgebruik wat willen minderen en voor de vegetariërs in hart en nieren, geven we ons recept prijs: een pittig alternatief voor vlees, dat feilloos gecombineerd kan worden met rauwkost, aardappelen en groenten of appelmoes

Wat heb je nodig:

• 500 gram havermout
• 3 eieren
• 0.5 liter soep of melk
• ongeveer 205 gram platte kaas
• 300 gram geraspte kaas
• 2 fijngesnipperde uien
• pittige kruiden naar smaak: peterselie, bieslook, lavas, oregano
• een snuifje zout
• peper
• 3 eetlepels sesamzaad

Werkwijze:

• Je voegt de havermout, de eieren, de melk (of soep) en de platte kaas samen in een kom. Roer dit zorgvuldig om en laat dit mengsel ongeveer een uur weken. Daarna voeg je alle overige ingrediënten toe en meng je de massa opnieuw tot een smeuïge pap (vergelijkbaar met een stevig cake-beslag) . Proef alvast het beslag eens. Misschien is het nodig om nog wat bij te kruiden, het gehakt is het lekkerst als het goed afsmaakt.

Het bakken:

• Giet ruim olie in een pan. Als de olie heet is, schep je met behulp van twee lepels hoopjes beslag in de pan. Laat ze een tweetal minuutjes bakken. Schep ze om met een pannenkoekschep en duw ze dan plat tot kleine hamburgers. Laat ze opnieuw twee minuten bakken. Draai ze tenslotte nog eens om zodat beide kanten mooi goudbruin gekleurd zijn. Serveer het havermoutgehakt warm.

Brandnetelsoep

Een warme maaltijd is maar volledig met een geurig dampende soep. En wat dacht je om eerst je jas en laarzen aan te trekken en een handschoen mee te nemen, want we gaan op zoek naar fris lentegroen, nl. naar brandnetels. We koken geen alledaagse groentesoep maar een verkwikkende brandnetelsoep.

Wat heb je nodig:

• een 30-tal brandneteltopjes
• 2 uien
• 2 wortelen
• 1 prei
• 1 aardappel
• 2 bouillonblokjes
• een klompje boter of margarine

Werkwijze:

• Je verzamelt een 30- tal brandneteltopjes, d.w.z. de 5 bovenste blaadjes van de brandnetel (die zijn het malst). Voor het plukken doe je best een handschoen aan, want aan het uiteinde van de blaadjes kan je je prikken.
• Terug in de keuken leg je de topjes in een zeef of vergiet en spoel je ze met koud water.
• Je maakt de verschillende groenten schoon:
  • je pelt de uien
  • je schilt de wortelen en de aardappel
  • je wast de groene preibladeren en de witte preistengel
• Snij de groenten klein op een plankje. De stukjes hoeven niet extra fijn gesneden te worden, want op het einde wordt de soep gemixt.
• Zet een kookpot op het vuur en doe de boter erin. Als de boter gesmolten is, doe je alle groenten in de pot en roer je met een houten lepel tot alles een glanzend laagje heeft van de boter.
• Meet in een maatbeker 1,5 liter water af en doe dit bij de groenten. Voeg ook de bouillonblokjes toe, zet een deksel op de pot en breng alles aan de kook. Laat op een klein vuurtje nog 15 minuten pruttelen.
• Neem het deksel van de pot en strooi nu de brandnetels in de soep. Laat de soep nog eens 5 minuten zachtjes koken.
• Neem de kookpot van het vuur en zet de mixer in de soep. Je bekomt een gladde, heldergroene soep.